Ermənilər geri çəkildi, Cənub-Qərbi Qafqaz Respublikası yarandı | QƏRBİ AZƏRBAYCAN XRONİKASI

“Qərbi Azərbaycan Xronikası” layihəsi çərçivəsində “İrsimiz” rubrikasının növbəti buraxılışı hazırlanıb.

“İbiş kəndi – qədim oğuz türklərinin məskəni” adlı buraxılışda Ağbaba mahalının, Amasiya rayonunun İbiş kəndinin tarixi, etno-mədəniyyəti, adət-ənənələri, irsi və toponimləri araşdırılıb.

Bildirilib ki, Ağbaba mahalının İbiş kəndi qədim oğuz türklərinin məskəni olub. İbiş kəndi ikiyə bölünüb, bir hissəsi Türkiyə ərazisində, bir hissəsi də Ağbaba mahalı ərazisində qalıb.

Qars vilayətinin Qars qəzasında, Amasiya rayonuna aid olan Təzə İbiş kəndi 1988-ci ilə qədər Qərbi Azərbaycanın Amasiya (Ağbaba) rayonunun kəndi olub. 1988-ci ilə qədər bu kənddə azərbaycanlılar yaşayıblar, bu ildən sonra Təzə İbiş kəndi də dağıdılıb və erməniləşdirilib.

Diqqətə çatdırılıb ki, 1991-ci ilin aprelində kəndin adı dəyişdirilərək Yerizak qoyulub. Kənddə 1897-ci ildə 118 nəfər, 1906-cı ildə 460 nəfər, 1914-cü ildə 568 nəfər azərbaycanlı yaşayıb. 1916-cı ildə azərbaycanlılar qovulublar.

İndiki Ermənistanda sovet hakimiyyəti qurulandan sonra kəndin sakinləri öz kəndlərinə qayıdıblar. 1989-cu ilin yanvarında azərbaycanlılar öz doğma torpaqlarından ermənilər tərəfindən yenidən tamamilə qovulublar.

Süjetdə görkəmli şəxsiyyətlər yetişdirən İbiş kəndinin qəhrəmanlıq tarixindən söz açılıb, burada əhalinin üsyana qalxmasından, Türkiyə sərhədinə yığışıb sığınacaq istəməsindən, vaxtilə Ağbaba əhalisinin qarslılarla birlikdə dövlət yaratmasından, Cənub-Qərbi Qafqaz Cümhuriyyətinin qurulmasından, İbiş kəndində yaşayan oğuz gələnəyindən, toponimlərin, abidələrin necə dağıdılmasından, həmçinin ermənilərin 1988-ci ildə Amasiya rayon katibini bıçaqlamasından və əhalinin buna etiraz etməsindən bəhs olunub.