Musiqi notları necə kəşf edildi?

Musiqinin dili notlardır. Bu dildə başa düşən insanlar, yəni musiqiçilər hansı notun nəyi ifadə etməsini yaxşı anlayırlar.

Notların peyda olması isə çox maraqlı hekayədir. Məsələ burasındadır ki, bizə tanış olan notlar 11-ci əsrdə meydana gəlib. Bu o deməkdir ki, əvvəllər, ümumiyyətlə, musiqi qeydləri yox idi.

Avropa musiqisində səsləri hərflərlə qeyd edirdilər. Bu hərflər musiqini tam olaraq ehtiva edə bilmirdi. Sonralar xorda olan müğənnilər musiqini “neoms” adlanan simvollarla yazmağa üstünlük verirlər. Amma bu üsul da musiqini tam və aydın şəkildə aça bilmirdi.

Kilsə xorunun müğənniləri çoxlu sayda mahnıları əzbər bilməli idilər və həll yolu tapılır.

Böyük kəşfi Qvido Aretso kimi tanınan rahib edir. O, səsləri bildirmək üçün xətlərdən istifadə edir. Əvvəlcə iki sətir, sonra isə dörd sətir, sətirlər arasında isə işarələr qoyur.

Beləliklə, müğənni hansı diapazondan oxuyacağını dəqiq bilirdi və sonralar not adlandırılacaq bu qeydlərə yeni adlar verildi. Qvido notların adlarını müqəddəs Yəhyaya həsr olunmuş qədim kilsə himnindən götürür. Bu latın himninin məzmunu isə müqəddəsin alqışlanmasından ibarət idi. Məhz buna görə onu saf adlandırılan səslərlə vəsf edirdilər.

Mətnin ilk hecalarındakı səslər notların ilk adlarıdır. Bunlar isə UT, RE, Mİ, FA, SOL və LA idi. 17-ci əsrdə isə UT əvəzinə DO deyilməyə başlandı. Sİ isə daha sonra yarandı. DO notunun adının latınca Dominus, yəni tanrı sözündən götürüldüyünə dair fikirlər var.

Musiqi dilinin yaranması dahi bəstəkarların öz əsərlərini nota köçürərək nəsillərə ötürə bilməsinin əsasını qoydu.