Dünya
Pleyeri seçin:

Dağıdıcı fırtınaların mənşəyi ilə bağlı tədqiqatlarda nələr üzə çıxdı?

12 yanvar 2025 58 baxış

Tornadoların formalaşması ilə bağlı hələ də bir çox sual cavabsızdır. Xüsusilə superhüceyrə tufanları kimi güclü fırtınaların yaratdığı tornado bükülmələrinin necə əmələ gəldiyi tam olaraq başa düşülməyib. Lakin elm adamları kosmik şüalardan istifadə edərək bu prosesə yeni bir baxış bucağı gətirə bilərlər.

Ohayo Dövlət Universitetindən fizik Villiam Luszczak və həmkarlarının apardığı yeni bir araşdırma müonlar vasitəsilə fırtına zamanı atmosfer təzyiqinin uzaqdan ölçülə biləcəyini göstərir. Müonlar kosmosdan gələn yüksək enerjili hissəciklərin atmosferdə törətdiyi atomaltı hissəciklərdir və onlar havanın sıxlığına qarşı yüksək həssaslığa malikdir.

Araşdırma göstərir ki, superhüceyrə tufanlarının içərisində yaranan aşağı təzyiqli bölgələr tornado meydana gəlməsində mühüm rol oynayır. Lakin bu cür dağıdıcı fırtınaların daxilində ölçmə aparmaq çətin və təhlükəlidir. Müonlar bu problemin həlli üçün ideal vasitə kimi görünür. Hava təzyiqi aşağı olduqda müonların Yerə çatma ehtimalı artır. Bu dəyişikliklər Yerdə yerləşdirilən detektorlarla müəyyən edilə bilər.

Müonların bu cür istifadəsi barədə ilkin konsepsiyalar artıq mövcuddur. Hindistanın Ooty şəhərində yerləşən GRAPES-3 təcrübəsi daha əvvəl fırtına zamanı yaranan nəhəng elektrik gərginliklərini öyrənmək üçün müonlardan istifadə edib. Bu tədqiqatçılar təxminən 1000 kvadratmetrlik sahəyə malik detektorların superhüceyrə tufanlarının aşağı təzyiq zonalarını dəqiq izləmək üçün kifayət edəcəyini bildirirlər.

Alternativ yanaşma kimi daha kiçik, portativ detektorların istifadəsi təklif edilir. Belə detektorlar proqnozlaşdırılan kəskin hava şəraiti olan ərazilərə asanlıqla daşına bilər.

Tokio Universitetinin fiziki Hiroyuki Tanaka bu cihazların portativ hala gətirilə biləcəyini iddia edir.

Tədqiqatçılar bu texnologiyanın real şəraitdə tətbiqini sınaqdan keçirmək üçün bu yay ilkin təcrübələrə başlamağı planlaşdırırlar. Əgər uğur qazanılarsa, bu yanaşma tornadoların formalaşmasını daha yaxşı başa düşmək və gələcəkdə fırtına proqnozlarını yaxşılaşdırmaq üçün mühüm addım ola bilər.

Bu yenilik həm meteorologiya, həm də kosmik fizika sahəsində mühüm irəliləyiş vəd edir. Kosmik şüaların bu kimi qeyri-adi bir fenomenin öyrənilməsində istifadəsi elm adamlarına fəlakətlərin öyrənilməsi və qarşısının alınması sahəsində yeni alətlər təqdim edə bilər.

Kopyalandı
Tramp onların səhvlərini düzəldir | Siyasi şərhçi Bayden administrasiyasını sərt tənqid etdi

Tramp onların səhvlərini düzəldir | Siyasi şərhçi Bayden administrasiyasını sərt tənqid etdi

Dünya
18 fevral 2025 58 baxış
Ukrayna ərazilərdən imtina edəcək? | Zelenski hər şeyi danışdı

Ukrayna ərazilərdən imtina edəcək? | Zelenski hər şeyi danışdı

Dünya
18 fevral 2025 58 baxış
Ukrayna xalqı ümidsizliyə qapılıb? - Şəhərlər dron hücumu altında

Ukrayna xalqı ümidsizliyə qapılıb? - Şəhərlər dron hücumu altında

Dünya
18 fevral 2025 58 baxış
Cənubi Afrikanı dəhşətə gətirən qətl | Qandonduran hadisənin detalları

Cənubi Afrikanı dəhşətə gətirən qətl | Qandonduran hadisənin detalları

Dünya
18 fevral 2025 58 baxış
Rusiya düşdüyü ideoloji boşluqdan çıxmaq üçün hansı addımları atdı? | Müqayisəli şərh

Rusiya düşdüyü ideoloji boşluqdan çıxmaq üçün hansı addımları atdı? | Müqayisəli şərh

Dünya
18 fevral 2025 58 baxış
Uzun müddətdir ki... | Elm adamlarının hesablamalarında diqqətçəkən məqam

Uzun müddətdir ki... | Elm adamlarının hesablamalarında diqqətçəkən məqam

Dünya
18 fevral 2025 58 baxış
Rusiyanın Ukraynada etdikləri qanun pozuntusudur | Politoloqdan vacib şərh

Rusiyanın Ukraynada etdikləri qanun pozuntusudur | Politoloqdan vacib şərh

Dünya
18 fevral 2025 58 baxış
ABŞ təyyarəsi Kanadada ağır qəzaya düşdü | FHN əməkdaşları hadisə yerində

ABŞ təyyarəsi Kanadada ağır qəzaya düşdü | FHN əməkdaşları hadisə yerində

Dünya
18 fevral 2025 58 baxış
Alimləri qorxuya salan hadisə | İnsanların həyatı yenidən dəyişə bilər?

Alimləri qorxuya salan hadisə | İnsanların həyatı yenidən dəyişə bilər?

Dünya
18 fevral 2025 58 baxış
Avropa 30 min hərbçini... | Ukraynadakı müharibənin gedişatını dəyişdirəcək xəbər

Avropa 30 min hərbçini... | Ukraynadakı müharibənin gedişatını dəyişdirəcək xəbər

Dünya
18 fevral 2025 58 baxış
Seçilmişlər
icon