Dünyaya yaysız il yaşadan bu faciəvi hadisə nələrə səbəb oldu?

1815-ci ilin aprelində İndoneziyada yerləşən Tambora vulkanının püskürməsi dünyada misli görünməmiş fəlakətlərə gətirib çıxarıb.

Məsələ ondadır ki, təbiət hadisəsi zamanı atmosferə böyük miqdarda kül və kükürd qazı atılıb. Bu, iqlim şəraitinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir edərək 1816-cı ilin “yaysız il” kimi tarixə düşməsinə səbəb olub. Həmin il sənədləşdirilmiş iqlim müşahidələrinin tarixində ən soyuq il kimi yadda qalıb.

Bu vulkanik fəlakət Avropanın hava şəraitinə də ciddi təsir edib. Məsələn, 1815-ci ildə baş verən Vaterloo döyüşündə Fransa imperatoru Napoleon Bonapart məğlub olub. Alimlərin fikrincə, həmin yay quraq keçməli olduğu halda, şiddətli yağış mövsümünə çevrilib ki, bu da tarixin gedişatını dəyişib.

Tamboranın təsiri Çinin Yunnan əyalətində də hiss olunub. Əyalətin məhsuldar torpaqları və mülayim iqlimi düyü və digər əsas bitkilərin becərilməsi üçün ideal idi. Lakin 1815-1818-ci illərdə baş verən iqlim dəyişikliyi səbəbindən Yunnan sakinləri aclıqla üzləşiblər, çünki şiddətli yağışlar və dondurucu soyuqlar əkin sahələrini və məhsuldarlığı məhv edib. Oxşar vəziyyət Avropada da yaşanıb.