Anadoludan köçürülən ermənilər Çəmbərəyə necə yerləşdirilib? | QƏRBİ AZƏRBAYCAN XRONİKASI
“Qərbi Azərbaycan Xronikası” layihəsi çərçivəsində XIX əsrin ikinci yarısından başlayaraq əhalisi mənəvi işgəncələrə məruz qalan, hər tərəfdən oğuz yurdu ilə əhatə olunan Çəmbərək rayonu haqqında süjet hazırlanıb.
“Çəmbərəkdə erməni təcavüzünün acı mənzərəsi” adlı süjetdə oğuz türklərinin qədim yaşayış məskəni olan indiki Ermənistan ərazisinə ermənilərin 1828-ci ildə kütləvi surətdə köçürülməsindən, bundan sonra ruslara arxalanaraq ərazinin köklü sakinləri olan azərbaycanlıları sıxışdırmasından bəhs edilir.
Qeyd olunur ki, Çəmbərək rayonu Gəncə-Yelizavetpol quberniyasının Qazax qəzasının Çəmbərək nahiyəsi kimi 1920-ci iln sonunadək Azərbaycanın tərkibində olub:
“Bura ermənilər İrəvan xanlığı Çar Rusiyası tərəfindən işğal edildikdən sonra Anadoludan köçürülüb. Çəmbərək rayonunun Azərbaycandan qoparılması Ermənistanda SSR-nin qurulması ilə bağlıdır.
Belə ki, XI rus ordusu Qərbi Azərbaycanda Ermənistan SSR qurduqdan sonra 1920-ci ildə Göyçə və Qaraqoyunlu, yəni 6 min kvadratkilometrlik ərazi Azərbaycandan alınaraq Ermənistan SSR-yə verilib. Bu ərazi bölgədə sovet hakimiyyəti qurulana qədər Çəmbərək adlanıb. Krasnoselo rayonu isə 1937-ci il dekabrın 31-də yaradılıb”.
Vurğulanır ki, 1988-ci ilin noyabr-dekabr aylarında Ermənistan rəhbərliyi tərəfindən rəsmi deportasiya başlayıb, ermənilərin növbəti saxtalaşdırma planları daha da asanlaşıb. Müxtəlif qərarlarla rayon üzrə 20-dən çox yer adları dəyişdirilib.
Nəhayət, 1995-ci il aprelin 11-də Çəmbərək rayonu ləğv edilərək Geqarkünik mərzliyinin tərkibinə daxil edilib.