Artıq Təpəgöz, Məlikməmməd lazım deyil, çünki... | Nağıllar uşaqları hipnoz edir?
“Həyat nağıl kimidir” ifadəsini təkcə həyatın asanlığı və bütün işlərdə uğurların sinonimi kimi şərh etmək olmaz.
Elm mədəniyyətin bu təbəqəsinə çox ciddi yanaşır. Psixoloqlar hesab edirlər ki, uşaq nağılları insanı əslində hipnoz edir, tale və həyat ssenarilərinə təsir göstərir.
Psixoloq Anna Quseva nağılı dünyanın kiçik bir modeli adlandırır, onun köməyi ilə uşağa nəyin yaxşı, nəyin pis olduğunu öyrədə bilərsiniz. Nağılları dinləyən balaca insan zehni olaraq özünü baş qəhrəmanın yerinə qoyur və müxtəlif vəziyyətlərə müəyyən şəkildə reaksiya verir. Körpəyə diqqətli olsanız, bu anda onu nəyin narahat etdiyini, nədən qorxduğunu, nə xəyal etdiyini başa düşə bilərsiniz.
Psixoloqun fikrincə, uşağın məktəbəqədər yaşda ilk dinlədiyi nağılın nə olduğunu, o cümlədən yeniyetməlik dövründə, hekayə və romanlara maraq göstərdiyi vaxtlarda artıq hansı kitabları oxuduğunu nəzərə almaq lazımdır. İstənilən əsərin insana təsiri olur.
Nağıl psixologiyanın şüursuz hissəsinin işlədiyi obrazlardan hörülür. Nağılların dili gündəlik dildən fərqlənir. Onlar ifadələrin tez-tez təkrarını ehtiva edir – bu xüsusiyyətlər hipnoz seansları zamanı insan trans vəziyyətinə salındıqda hipnoz proqramları olan nağıllara çox bənzəyir.
Nağılda da eyni yanaşma var. Müəyyən bir süjeti xüsusilə xatırlayırıq və seviriksə, deməli, bu, bizim fərdiliyimizin strukturları ilə rezonans doğurur və ruhun ən dərin tellərinə toxunur.
Klinik psixoloq Olqa Radzyuk qeyd edir ki, hər nağılda qəhrəmanın səyahəti təsvir olunur. Yəni kimsə səyahətə çıxır, maneələrlə qarşılaşır, və onları dəf edir. Nəticədə özünü və həyatını dəyişdirir.
Klinik psixoloqun fikrincə, nağılların əksəriyyəti kişi və qadınların həyatlarının aktual modelləridir. Nağıl böyüklərin uşağın daxili dünyasına yaxınlaşıb ona öz həyat təcrübəsini çatdıra, ona xəyal qurmağı, daha çoxuna can atmağı və baxmağı öyrədə biləcəyi ən qısa yoldur.