Görmə və eşitmə itkisi tam müalicə edilir? - Alimlərdən təəccübləndirən üsul
Harvard Tibb Məktəbinin alimləri eşitmə və görmə itkisinə səbəb olan nadir xəstəlik olan “1F” tipli Aşer sindromunun müalicəsi üçün gen terapiyasının inkişafında yeni üsul təklif ediblər.
Daxili qulağa və ya gözə çatdırıldıqdan sonra genin hissələri birləşərək düzgün protein olan “protokadherin-15” istehsal etməyə başlayır.
İnsan üzərində aparılan klinik sınaqlarda birinci yanaşmanın təhlükəli və ya səmərəsiz olduğu sübut olunarsa, yeni üsul hələ ki ən yaxşı alternativdir.
İki fərqli üsuldan istifadə etmək bacarığı uğurlu müalicə şansını artırır. Yeni üsulu siçanlar üzərində sınaqdan keçirərkən eşitmə və tarazlıq hissini bərpa etmək mümkün olub. Bu, yeni gen terapiyasının eşitmə üçün effektiv işlədiyini təsdiqləyir.
Aşer sindromu siçanlarda olmadığı üçün görmənin bərpası sınağı aparılmayıb. Yeni metodun görmə qabiliyyətinə təsirini qiymətləndirmək üçün alimlər insanın retinal orqanoidləri və insan olmayan primatların tor qişaları ilə təcrübələr aparıblar.
Nəticələr göstərib ki, “protokadherin-15” zülalı işığahəssas hüceyrələrdə uğurla sintez edilib və retinanın arzuolunan sahələrinə köçüb. Bu, müalicənin görmə itkisinin qarşısını almaqda təsirli ola biləcəyini göstərir.
Tədqiqatçılar qeyd edirlər ki, koxlear implantlar artıq eşitmə itkisini kompensasiya edə bilsə də, hazırda Aşer sindromu ilə əlaqəli görmə itkisinin müalicəsi yoxdur. Yeni yanaşma bu nadir genetik xəstəliyi olan pasiyentlərdə görmə qabiliyyətini qoruya bilən terapiya yaratmaq üçün perspektivli addım ola bilər.