Ukraynada atəşkəs yaxınlaşır | Avropa milyonlarla ukraynalını geri göndərəcək?

Ukraynada atəşkəsin əldə olunması ehtimalı Avropa İttifaqında ciddi hüquqi və humanitar dilemmanı gündəmə gətirib.

“Euractiv” portalının məlumatına əsasən, atəşkəs razılaşmasından sonra Avropa İttifaqında müvəqqəti qoruma altında olan 4,3 milyondan çox ukraynalı qaçqın hüquqi statuslarını itirmək təhlükəsi ilə üz-üzə qala bilər.

Xatırladaq ki, Rusiya 2022-ci ilin fevralında Ukraynaya tammiqyaslı işğala başladıqdan sonra Aİ-nin “Müvəqqəti Qoruma Direktivi” qüvvəyə mindi. Bu hüquqi mexanizm ukraynalılara Aİ ölkələrində yaşamaq, işləmək və sosial xidmətlərdən yararlanmaq imkanı verir. Lakin atəşkəsin əldə olunması ilə bu sistemin hüquqi qüvvəsi dayandırıla bilər.

“Euractiv” yazır ki, belə bir ssenari Aİ ölkələrini yeni seçim qarşısında qoyacaq: Ukraynalıların inteqrasiyasını davam etdirmək, onları geri qayıtmağa təşviq etmək və ya müvəqqəti qoruma sistemini fərqli formatda uzatmaq.

Məsələnin əsas çətinliyi isə ondadır ki, hazırda Aİ səviyyəsində bu riskə qarşı konkret yol xəritəsi mövcud deyil.

Bu isə gələcəkdə həm hüquqi qeyri-müəyyənliklərə, həm də sosial-siyasi gərginliklərə yol aça bilər. Bir sıra ekspertlər hesab edirlər ki, Aİ-nin bu məsələdəki passivliyi həm Ukrayna ilə həmrəylik görüntüsünə, həm də milyonlarla qaçqının taleyinə mənfi təsir göstərə bilər.