“Mavi planet”lə sağollaşmağın vaxtıdır, yoxsa...? | Tədqiqatçılardan gözlənilməz açıqlama
Yeni elmi modellər göstərir ki, iqlim dəyişikliyi və kimyəvi çevrilmələrin nəticəsində dünya okeanları ilə dənizlərin rəngi mavi yox, bənövşəyi ola bilər.
Bu dəyişiklik təkcə vizual fərqlə məhdudlaşmır, həm də ekoloji səviyyədə ciddi təsirlərə yol aça bilər. Okeanların sabit görünən rəngi əslində zamanla mühüm dəyişikliklərə məruz qalıb.
Keçmişdə aparılan tədqiqatlar göstərir ki, Yer səthindəki dənizlər və okeanlar bir zamanlar yaşıl tonlarda olub. Araşdırmaya əsasən isə bəzi şəraitlərdə bu sular bənövşəyi rəngə çevrilə bilər.
Təxminən 3,8 milyard il əvvəl dənizlər bugünkündən xeyli fərqli rənglərə sahib olub. Bu dövrdə suda həll olunmuş dəmirin miqdarı çox yüksək idi. Vulkanik fəaliyyətlər və süxur eroziyası nəticəsində suya qarışan dəmir, suyun işığı udma və əksetdirmə xüsusiyyətlərini dəyişdirərək dənizləri yaşıl tonlara bürüyüb.
Elm adamları artıq keçmişdən çox gələcəyə fokuslanır. Yaponiyalı tədqiqatçılar iqlim və ətraf mühit dəyişikliyinin okeanların rəngi üzərindəki potensial təsirlərini modelləşdirərək diqqətçəkici nəticələrə gəliblər. Onların proqnozlarına görə, gələcəkdə artan vulkanik fəaliyyət, yüksələn temperatur və okeanlardakı kükürd səviyyəsinin artması suyun rəngini dəyişə bilər.
Bu ssenaridə bənövşəyi tonların üstünlük təşkil etdiyi bir mənzərə ortaya çıxacaq. Bunun əsas səbəbi aşağı oksigenli sularda çoxalan kükürd birləşmələrinin və digər hissəciklərin işığı fərqli şəkildə əks etdirməsi ilə bağlıdır. Bu, suyun daha çox bənövşəyi işıq yaymasına səbəb ola biləcək.
Üstəlik, iqlim dəyişikliyi nəticəsində dənizlərə qarışan üzvi maddələr də bu prosesi sürətləndirə bilər. Nəticədə, bu gün “Mavi Planet” adlandırdığımız Yer keçmişdə yaşıl olub, gələcəkdə isə bənövşəyi ola bilər.
