Antarktidada görün nələr var | Alimlər həyəcan təbili çaldı

Antarktidada buzlaqların əriməsi vulkan püskürmələrinə səbəb ola bilər.

Bu barədə amerikalı alimlər qrupu araşdırma aparıb.

Bildirilir ki, Antarktidanın nəhəng buz qalxanının altında təxminən 100 vulkan gizlənib, onların çoxu qərb sahili boyunca qruplaşıb. Əksəriyyəti buz təbəqəsinin altında bir neçə kilometr dərinlikdə yerləşir.

Yeni tədqiqatda mütəxəssislər buz itkisinin basdırılmış od dağlarına necə təsir etdiyini öyrənmək üçün 4000 kompüter simulyasiyası aparıblar. Hesablamalara görə, buz qalxanlarının yükünün azalması səth altındakı maqmatik ocaqlara təzyiqi azaldır və sıxılmış maqmanın genişlənməsinə səbəb olur. Bu genişlənmə ərimiş süxurların ocaq divarlarına təzyiqini artırır.

Bəzi ocaqlar adətən maqmada həll olan uçucu qazlarla doyur. Maqma soyuduqca və süxur təzyiqi azaldıqca bu qazlar məhluldan çıxır və maqmatik ocaqda təzyiqi artırır. Buzaltı vulkanların püskürmələri səthdə görünməyə bilər, lakin onlar buz örtüyünə təsir göstərir. Bu püskürmələrdən gələn istilik səthin dərin qatlarında buzun əriməsini gücləndirə və yuxarıdakı örtüyünü zəiflədər ki, bu da səth təzyiqinin azalması ilə yeni püskürmələr arasında əks əlaqə yarada bilər.

Mütəxəssislər vurğulayıblar ki, onların kəşf etdiyi proses yavaş gedir və əsrlərlə çəkə bilər.